Αν ήθελε κανείς να πει μία λέξη η οποία να μπορεί να περιγράψει επαρκώς τη σύγχρονη Τρίπολη, τότε αυτή η λέξη θα έπρεπε να είναι «Σουρεαλισμός». (Προσωπικά θα πρότεινα μάλιστα να αναγορευθούν ως συνώνυμες οι δύο αυτές λέξεις, αλλά αυτό είναι ένα ζήτημα του οποίου θα πρέπει να επιληφθούν οι λεξικογράφοι και του οποίου δεν άπτεται το παρόν κείμενο.) Σκεπτόμενος τον τελευταίο χρόνο, που επέφερε τις πρώτες σαρωτικές αλλαγές στην καθημερινότητα και τις συνήθειες του Τριπολιτσιώτη και με αφορμή την εν εξελίξει ανάπλαση του Ιστορικού Κέντρου της πόλης, θα προσπαθήσω να καταγράψω ορισμένες σκέψεις και να τις μοιραστώ με όσους κάνουν τον κόπο να διαβάσουν τούτο το άρθρο.
Όταν πριν ένα χρόνο περίπου ξεκίνησε η ανάπλαση της Πλατείας Πετρινού, που σηματοδότησε και γενικότερα την έναρξη της περιβόητης ανάπλασης/πεζοδρόμησης του Ιστορικού Κέντρου της Τρίπολης (της οποίας ανάπλασης/πεζοδρόμησης είχαμε δει τα σχέδια και τα εγκεκριμένα κονδύλια από το 2001) πέρα από την ικανοποίηση που ένιωσα (και θαρρώ πως δεν ήμουν ο μόνος) ένιωσα ότι ο σουρεαλισμός που εδώ και χρόνια ζούσα σε αυτήν την πόλη έφτανε στο απόγειό του. Και εξηγούμαι.
Την περίοδο 2001-2009, στα χρόνια της μεγάλης ευδαιμονίας, η Ελλάδα βρισκόταν σε περίοδο πλήρους δραστηριότητας. Ο κύκλος με τα δώδεκα αστέρια γεννούσε επιδοτήσεις, τις οποίες φυσικά ο πολυμήχανος Έλλην δεν άφησε ανεκμετάλλευτες. Παρά την σαθρή πλευρά όλης αυτής της περιόδου ευδαιμονίας (μια πλευρά την οποία οι περισσότεροι βλέπουμε τώρα που ζούμε τις συνέπειές της) δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι άφησε πίσω της και κάποια καλά πράγματα. Ένα εξ’ αυτών, ήταν η αναμόρφωση μέσω αναπλάσεων πολλών κέντρων πόλεων και πλατειών σε όλη τη χώρα.
Σε όλη; Όχι! Ένα μικρό χωριό ανυπότακτων Τριπολιτσιωτών αντιστεκόταν και θα αντιστέκεται για πάντα στην πρόοδο.
Ως άλλο Γαλατικό χωριό, η Τρίπολη πρέπει να είναι από τις λίγες πρωτεύουσες νομών που όπως αποχαιρέτισε το 2001 έτσι αποχαιρέτισε και το 2009. Είναι πολύ νωπές ακόμη οι εικόνες του ερειπωμένου Μαλλιαροπουλείου Θεάτρου και της ασφαλτοστρωμένης πλατείας Άρεως, που ήταν σταθερά σε οικτρή κατάσταση όλο εκείνο το διάστημα. Και θα μπορούσα να αναφέρω και άλλα πολλά αποδεικτικά της στασιμότητας της πόλης εκείνη την περίοδο, αλλά αυτά τα «άλλα» παραμένουν ως σήμερα ίδια οπότε είναι περιττό.
Και ξαφνικά 2010. Και ξαφνικά κρίση. Η οικονομική κατάσταση του Έλληνα χειροτέρεψε δραματικά και γρήγορα, η ανάπτυξη σχεδόν σταμάτησε και δράσεις που αφορούσαν στις αστικές αναπλάσεις και οι οποίες ήταν σε φάση σχεδιασμού πάγωσαν σε όλη την Ελλάδα.
Σε όλη; Πάλι όχι!
Τη στιγμή που όλη η Ελλάδα άρχισε να στρέφει το βλέμμα στα στοιχειώδη, η Τρίπολη αποφάσισε να πάρει μπρος και να κάνει πράξη τα σχέδια που κοιμούνταν επί σχεδόν μία δεκαετία. Και κάπως έτσι ανακαινίστηκε το Μαλλιαροπούλειο, ξεκίνησε η ανάπλαση της Άρεως, έγινε η ανάπλαση της πλατείας Πετρινού, και η όλη αναδιαμόρφωση του κέντρου ακόμη συνεχίζεται!
Κάπως έτσι λοιπόν φτάσαμε στο σήμερα. Όπου στην Τρίπολη μπορεί κάποιος να είναι άνεργος ή έστω μισθωτός των 400€ αλλά ταυτόχρονα να απολαμβάνει παραστάσεις σε ένα από τα πιο πολυτελή θέατρα της επαρχίας, να βολτάρει ανάμεσα σε δέντρα που φωτίζονται με επιδαπέδιο φωτισμό, να πετά τα σκουπίδια του σε βυθιζόμενους κάδους και να νοικιάζει δημοτικά ποδήλατα για τη μετακίνησή του!
«Μα καλά, δε χαίρεσαι που γίνονται τα έργα, γιατί τα λες όλα αυτά;» μπορεί να γυρίσει να μου πει κάποιος. Φυσικά και χαίρομαι και το απολαμβάνω! Μάλιστα πιστεύω ότι ίσως είμαστε από μια πλευρά και τυχεροί που γίνονται τα έργα αυτά μέσα στην κρίση, καθώς θεωρώ ότι όλη αυτή η αλλαγή έχει θετικό αντίκτυπο στην ψυχολογία του καθενός μας. Και φυσικά κάλλιο κάτι να γίνεται αργά παρά ποτέ. Απλά εστιάζω λίγο στο σουρεαλισμό που ζούμε σε αυτήν την πόλη, του οποίου όμως η ύπαρξη επουδενί δε μειώνει την αξία των έργων που γίνονται. Και τα οποία έργα καλό θα ήταν να μην τα μπολιάζουμε με τόση πολλή γκρίνια όταν γίνονται. Γιατί νομίζω ότι πραγματικά στην πρόσφατη περίπτωση της πλατείας Πετρινού το πράγμα ξέφυγε.
Αν υπήρχε ένα παγκόσμιο βραβείο γκρίνιας και μουρμούρας τότε θα έπρεπε δίχως δεύτερη σκέψη να απονεμηθεί στον ανώνυμο Τριπολιτσιώτη, που πραγματικά έβαλε τα δυνατά του ώστε να μην τοποθετηθεί ούτε ένας κυβόλιθος στην πλατεία Πετρινού συνοδευόμενος από την καλή διάθεση των μελλοντικών χρηστών του. Από την πρώτη στιγμή που έκλεισε η πλατεία, ως και τώρα ακόμη που το έργο είναι ένα βήμα πριν την παράδοσή του η μουρμούρα και η γκρίνια πήγαινε και πάει σύννεφο. «Δε θα τελειώσει πότε», «Τι τους έφταιγε η Πετρινού, μια χαρά ήταν», «Αναστάτωση χωρίς λόγο», «Αυτό μας μάρανε», «Τι μ*****α αυτό το σιντριβάνι με το στέγαστρο», «Τα φώτα κάτω από τα δέντρα τι τα θέλανε, για να καίνε ρεύμα;», «Δεν πρόκειται να μείνει πλατεία, όλο μηχανάκια θα περνάνε», «Πόσα θα φάγανε κι από αυτό» και ένα σωρό ακόμη πράγματα ειπώθηκαν και λέγονται ακόμη για την πλατεία. Και φυσικά η μόνιμη επωδός για το πράσινο και τη τσιμεντοποίηση του κέντρου.
Κανείς όμως δεν μπήκε στον κόπο όσο φτιαχνόταν η πλατεία να σκεφτεί πριν γκρινιάξει και να πει «Ρε παιδί μου, για κάτσε, μηχανικός τη σχεδίασε, το έχει σπουδάσει το πράμα, δουλεύει τόσα χρόνια, τόσες μελέτες έχει κάνει, κάτι θα ξέρει.» Κανείς. H απαξίωση ξεκίνησε από την αρχή. Κανείς δεν είπε ότι είναι καλή κίνηση οι βυθιζόμενοι κάδοι. Κανείς δεν είπε (τώρα που η πλατεία άρχισε να μαζεύει κόσμο) ότι επιτέλους η Τρίπολη αποκτά ένα σημείο συγκέντρωσης της προκοπής και για το χειμώνα και γλιτώνει από το απαράδεκτο νυφοπάζαρο του πεζόδρομου της οδού Δεληγιάννη. Κανείς δε μίλησε για τον μοντέρνο σχεδιασμό της πλατείας. Κανείς δεν μπήκε στο κόπο να σκεφτεί πως θα είναι όταν μεγαλώσουν τα δέντρα που μόλις φυτεύτηκαν και το πόσο διαφορετική θα κάνουν την πλατεία σε μερικά χρόνια. (Αντ’ αυτού διάβασα το εξής σχόλιο κάπου: «Αυτά δεν τα λες και δέντρα, κλαράκια είναι». Φαίνεται το εν λόγω άτομο που το έγραψε αυτό, γεννήθηκε κατευθείαν 40 χρονών και δεν πέρασε τα προηγούμενα στάδια ανάπτυξης που περνάει κάθε έμβιος οργανισμός.)
Έστω ότι το στέγαστρο θα μπορούσε να είναι μικρότερο και ότι θα μπορούσαν όλα τα παρτέρια να είναι 1-1,5 μέτρο πιο φαρδιά. Και λοιπόν; Γιατί δε στεκόμαστε στην ουσία; Γιατί δε μιλάμε για το σιντριβάνι που ακόμη δε λειτούργησε, άρχισε να βρωμίζει; Γιατί δε μιλάμε για τις καφετέριες που καλύπτουν τα φώτα των δέντρων για να μην ενοχλούν τους πελάτες τους; Γιατί δε μιλάμε για τα τραπεζοκαθίσματα που κοντεύουν να φτάσουν ως τα σκαλιά του Μαλλιαροπουλείου; Γιατί δε μιλάμε για το αντιαισθητικό θέαμα των ταμπελών στα κτήρια που περιβάλλουν την Πλατεία;
Γιατί πολύ απλά όλα τα παραπάνω είναι πρώτα στο δικό μας χέρι να διορθωθούν και δευτερευόντως ευθύνη του Δήμου. Και δυστυχώς είμαστε πολύ καλοί στο να κακολογούμε και να κρίνουμε, αλλά καθόλου έτοιμοι να αναλάβουμε ο καθένας τη δική του ευθύνη απέναντι σε ένα δημόσιο αγαθό που επί της ουσίας ανήκει στον καθένα μας ξεχωριστά.
Για να είναι βέβαια κανείς δίκαιος, θα πρέπει να δει και την άλλη πλευρά. Η Τρίπολη δεν είναι διαφορετική από τις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις όπου οι κάτοικοί τους στην πλειοψηφία τους δεν είναι θετικά διακείμενοι απέναντι στην τοπική δημοτική αρχή. Οι κάτοικοι έχουν υποχρέωση να αντιμετωπίζουν την κάθε νέα δημοτική αρχή που εκλέγεται με θετική διάθεση και να την κρίνουν όποτε χρειάζεται. Όμως και η δημοτική αρχή πρέπει από την πλευρά της να κερδίσει την εμπιστοσύνη των κατοίκων.
Στην περίπτωση της Τρίπολης, λόγω της έμφυτης νοοτροπίας των κατοίκων της, αυτό είναι ακόμη δυσκολότερο. Πέρα από αυτό όμως, πώς να εμπιστευθούν και να σκέφτονται θετικά για τις κινήσεις μιας δημοτικής αρχής που το πρώτο πολύ σοβαρό θέμα που κλήθηκε να λύσει (σκουπίδια) δεν έχει καταφέρει εδώ και τόσους μήνες να το αντιμετωπίσει; Πώς να εμπιστευτούν οι Τριπολιτσιώτες το Δήμο μετά το μέγα λάθος του Δημαρχείου της οδού Λαγοπάτη; Πώς να εμπιστευτούν το Δήμο όταν διαβάζουν για Δημοτικά συμβούλια όπου το ερώτημα δεν είναι ΑΝ (δικαίως ή αδίκως) αποχώρησε κάποιος ή ΑΝ τσακώθηκαν κάποιοι, αλλά ΠΟΙΟΣ αποχώρησε και ΠΟΙΟΙ τσακώθηκαν; Πώς να εμπιστευτούν το Δήμο όταν μαθαίνουν για κακοδιαχείριση οικονομικών (σε καιρό κρίσης) σε διάφορα θέματα;
Οι κάτοικοι της Τρίπολης δεν είναι κουτοί και ούτε και κοροϊδεύονται εύκολα. Ξέρουν ότι όλα τα έργα που γίνονται, ήταν απλώς θέμα μερικών υπογραφών να ξεκινήσουν. Και η αγανάκτησή τους για αυτά τα έργα, σε συνδυασμό με το ότι τώρα κάποια εξ’ αυτών υλοποιούνται, δεν πρόκειται να πέσει ως στάχτη στα μάτια τους για να αγνοήσουν ό,τι άλλο γίνεται στο Δήμο. Τα σκουπίδια, η στάθμευση, η πλατεία της κάτω αγοράς, το Πετροπούλειο, το Ματζούνειο, τα πάρκα, η ολοκλήρωση της Άρεως, η ολοκλήρωση του Περιφερειακού και πολλά ακόμη θέματα εκκρεμούν. Και από αυτά θα κριθεί κυρίως η παρούσα Δημοτική αρχή.
Μια όμορφη πόλη, μια όμορφη Τρίπολη, μπορεί να είναι αποτέλεσμα μόνο μιας καλής συνεργασίας Δήμου και πολίτη. Ο Δήμος να φτιάχνει τους πεζόδρομους και ο πολίτης να τους σέβεται. Ο Δήμος να φτιάχνει τις πλατείες και ο πολίτης να τις κρατά καθαρές και προσεγμένες. Ο Δήμος να τοποθετεί τα κολονάκια και ο πολίτης να μην τα καταστρέφει. Και φυσικά ο Δήμος να είναι δίκαιος απέναντι στο συνετό πολίτη, τιμωρώντας εκείνον που υποπίπτει σε παραβάσεις και καταστροφές.
Στην τεχνική έκθεση της μελέτης ανάπλασης της Πλατείας Πετρινού, αναγράφεται κάπου το εξής: «Στο κέντρο της πλατείας προτείνεται η κατασκευή μιας διακοσμητικής νεροσυρμής κατασκευασμένης από φαιοπράσινη, ιζηματογενούς προελεύσεως, πέτρα. Στην κορυφή της σύνθεσης υπάρχει μία «πηγή» νερού, όπου τα νερά αναβλύζουν μέσα από σιδερένιους ανοξείδωτους σωλήνες διαφορετικών διαμετρημάτων. Στην συνέχεια το νερό ρέει σε χαμηλότερα επίπεδα, ακολουθώντας μία διαδρομή με μικρούς καταρράκτες, ώστε να προκαλείται παφλασμός και ευχάριστος θόρυβος του τρεχούμενου νερού.»
Μέσα λοιπόν σε όλο αυτό το σκηνικό γκρίνιας και μουρμούρας που στήθηκε γύρω από την πλατεία Πετρινού, μια νεροσυρμή με τρεχούμενο νερό θα παφλάζει ευχάριστα και ανέμελα. Παραβλέποντας το σουρεαλισμό που και πάλι υποκρύπτεται στο όλο σκηνικό θα κλείσω λέγοντας αυτό:
Ίσως είναι μια καλή ευκαιρία για όλους εμάς τους πολίτες της Τρίπολης να αφήσουμε το τρεχούμενο νερό με τον ευχάριστο παφλασμό του να παρασύρει όλη τη γκρίνια και τη μουρμούρα μια και καλή. Έτσι απλά και ήσυχα. Να νιώσουμε επιτέλους τι έχουμε και να το απολαύσουμε!
Ο Κώστας Σκιντζής είναι φοιτητής στη Σχολής Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών του Ε.Μ.Π. και μέλος της Θεατρικής Ομάδας Τρίπολης.
