Γιαγιά Μαρία, δίδαξέ μας. Μίλα μας, σε παρακαλώ.
Πες μας, πώς είναι να χάνεις το παιδί σου στα 16 του επειδή το πλάκωσε τρακτέρ;
Πώς το αντέχει αυτό μια μάνα; Πώς ζει μετά από αυτό, πώς ανασαίνει; Μπαίνω στη
θέση σου και ψάχνω την πηγή της δύναμής σου. Προσπαθώ να καταλάβω πώς
ξαναστάθηκες όρθια, πώς ξαναγέλασες. Ίσως… για τα άλλα σου παιδιά… έτσι δεν
είναι; Είχες χρέος να το κάνεις και το έκανες. Από εκείνα βρήκες τη δύναμη που δεν
είχες.
Συνέχισε όμως, μίλα μας, μη σταματάς.
Πες μας, πώς είναι να σου σφηνώνεται ο γιος κάτω από ένα σταματημένο βυτίο
στην εθνική; Να σκάει το βυτίο και το παιδί σου να εξαϋλώνεται από την έκρηξη;
Πες μας. Πώς είναι να είσαι 42 χρόνια μάνα, να χάνεις δεύτερο παιδί και να μη
βρίσκεις τίποτα από δαύτο για να θάψεις; Πώς είναι, γιαγιά Μαρία, πες μου, θα
τρελαθώ. Σε σκέφτομαι και το μυαλό μου φεύγει από τη θέση του. Σου άφησε όμως
ένα εγγόνι, έτσι δεν είναι; Από κει πιάστηκες και μπόρεσες ξανά να σηκωθείς.
Έλα, μίλα μας. Πες μας κι αυτό.
Πες μας, πώς είναι να χάνεις 27 χρονών εγγόνι 1000 μέτρα μακριά από το σπίτι σου;
Πώς είναι να σου παίρνει η άσφαλτος το παιδί του σκοτωμένου γιού σου; Πώς είναι
μια ψυχή όταν γίνεται θρύψαλα ξανά και ξανά; Πού βρίσκει κανείς κι άλλα δάκρυα
να πενθήσει, κι άλλη δύναμη να επιβιώσει; Δεν το χωράει ο νους αυτό, γιαγιά
Μαρία. Δεν το αντέχει.
Μα θες να μας πεις και κάτι ακόμη. Μην ντρέπεσαι. Πες μας.
Πες μας, πώς είναι να ζεις σε ένα σπίτι γεμάτο φωτογραφίες σκοτωμένων; Πώς είναι
να σκοτεινιάζει ο νους σου στα 83; Πώς είναι να ξαπλώνεις πάνω στον τάφο του
εγγονού σου και να αδειάζεις μέσα σου ένα μπουκάλι φυτοφάρμακο; Μαθαίνω πως
σε σώσανε τελευταία στιγμή. Ένας συγγενής που του το είχες πει, ειδοποίησε το
ΕΚΑΒ, έτσι μαθαίνω. Γιατί, όπως οι περισσότεροι που αυτοκτονούν, έτσι κι εσύ δεν
ήθελες να φύγεις. Να ακουστείς ήθελες. Κάποιον να σε καταλάβει, να σου δώσει
σημασία.
Δεν έχω λέξεις για να περιγράψω το μέσα σου γιαγιά Μαρία. Δεν έχω μυαλό πια για
να το καταλάβω.
Μας είπες πως πρέπει να βγαίνεις έξω για να βοηθηθείς. Για να ξεχνιέσαι. Πως το
συμβούλεψαν οι γιατροί. Μα έχουμε απαγορευτικό, δεν το ξέρεις; Δεν κάνει να
βγαίνεις έξω, για το καλό μας. Για το καλό σου. Δεν κάνει να πουλάς λαχανικά χωρίς
άδεια, δεν το ξέρεις; Είπες πως είναι από τον κήπο σου, πως δεν το κάνεις για
χρήματα, πως το κάνεις για να επικοινωνείς με κόσμο, για να μην τρελαθείς. Μα δεν
κάνει, δεν το καταλαβαίνεις; Υπάρχουν νόμοι γιαγιά Μαρία. Και οι νόμοι δεν ξέρουν
από ψυχολογία. Και οι πολίτες είναι όλοι ίσοι απέναντι στο νόμο. Κι αν κάποιοι σαν
εσένα θέλουν να παρανομούν, όλοι εμείς οι υπόλοιποι, οι νομοταγείς νοικοκυραίοι,
οφείλουμε να το καταγγέλλουμε άμεσα. Για να αποκαθίσταται η τάξη και να
εκλείπουν οι κίνδυνοι της ανομίας. Κι έτσι κάναμε και με σένα.
Είσαι επικίνδυνη γιαγιά Μαρία. Τι, δεν το ήξερες; Είσαι διπλά επικίνδυνη. Γιατί
πουλάς χωρίς άδεια και απειλείς την οικονομία. Γιατί μετακινείσαι άσκοπα και
απειλείς τη δημόσια υγεία. Ναι εσύ. Στα 87 σου. Είσαι πολύ επικίνδυνη. Πού είναι η
ατομική σου ευθύνη; Τώρα όμως που σε καταγγείλαμε θα μάθεις. Τώρα που θα
πληρώσεις το πρόστιμό σου θα συνετιστείς.
Κλαίς; Γιατί; Άδικος κόπος. Δεν καταλαβαίνει απ’ αυτά ο νόμος. Είπες πως έχεις
χάσει δυο παιδιά κι ένα εγγόνι, πως έχεις χάσει τον άντρα σου και τον γαμπρό σου,
πως η κόρη σου ζει μακριά και πως πηγαινοέρχεσαι κάθε μέρα με το αστικό για να
πουλήσεις λαχανικά από τον κήπο σου, για ψυχοθεραπεία. Δεν καταλαβαίνει απ’
αυτά ο νόμος.
Διαβάζω πως τελικά το πρόστιμό σου σβήστηκε γιαγιά Μαρία. Παρενέβη ο ίδιος ο
υπουργός. «Για ιδιαίτερους λόγους κοινωνικής ευαισθησίας» είπε. Μαθαίνω όμως
πως κόσμος πολύς θύμωσε με εκείνους που σε κατήγγειλαν, με εκείνους που σου
έγραψαν το πρόστιμο. Πως έπαιρναν τηλέφωνα οργισμένα για να σβηστεί η κλήση,
πως έπαιρναν τηλέφωνα αγωνίας για να ρωτήσουν πώς να σε βοηθήσουν. Πως
ρώτησαν για σένα μέχρι και άγνωστοι συμπατριώτες σου από το εξωτερικό, για να
σου πληρώσουν το πρόστιμο. Και βγήκες και είπες ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους.
Και βγήκες και είπες πως δε θες βοήθεια και πως την κλήση σκόπευες να την
πληρώσεις. Και βγήκες και είπες πως το μόνο που θες είναι να σε αφήσουν να
πουλάς τα ζαρζαβατικά σου και να ξεχνιέσαι.
Τελικά, είσαι όντως επικίνδυνη γιαγιά Μαρία. Είσαι επικίνδυνη γιατί ξύπνησες τα
συναισθήματα και τις ευαισθησίες μας. Γιατί μας έκανες να θυμώσουμε, να
συγκινηθούμε, να κλάψουμε. Σκούντηξες μέσα μας την ανθρωπιά, την αλληλεγγύη,
το ενδιαφέρον για τον πλησίον. Σε μια χώρα που εδώ κι ένα χρόνο μας
αντιμετωπίζει σαν οικονομικές μονάδες, εσύ μας θύμισες πως έχουμε καρδιά και
ψυχή.
Ναι, είσαι πολύ επικίνδυνη γιαγιά Μαρία.
Και σε ευχαριστούμε τόσο πολύ γι’ αυτό.
